Portal społeczności chrześcijańskiej

LoveWorldChristianNetwork.org

Św. Augustyn

W kościele katolickim święty Augustyn znany będzie jako filozof, teolog, organizator życia kościelnego, a przede wszystkim jeden zaliczany do grona świętych oraz Ojciec i Doktor Kościoła katolickiego (szerzej znany jako doktor łaski). W kościele katolickim będzie także wyróżniony, jednak jego kult jest o wiele mniejszy, protestanci natomiast uważają, go za duchowego przodka swojego odłamu chrześcijaństwa, przede wszystkim dlatego, że jego pisma posiadały naprawdę duży wpływ na działalność oraz nauki pierwszych rozpoczynających ruch reformatorski, a mianowicie Lutra oraz Kalwina. Jeśli chodzi o okres jego działalności to żył wcześnie, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, na przełomie czwartego i piątego wieku. Był to okres, w którym kościół już rozwinął się bardzo silnie, cały czas jednak miejsca nie miała schizma wschodnia, gminy chrześcijańskie żyły w bardzo silnych więzach oraz wspólnotach. Jest on postacią wyjątkową przede wszystkim dlatego bowiem jego filozofia, była uznawana przez kościół za oficjalną przez długi okres czasu, do momentu aż swojej działalności nie rozpoczął inny wielki ojciec kościoła, a mianowicie Tomasz z Akwinu.

Biografia św. Augustyna

Augustyn urodził się w roku 354 w obecnym mieście Suk Ahras na terenie Algerii. Maił szczęście, jego rodzina była bowiem zamożna, na nieszczęśliwe dzieciństwo nie mógł więc narzekać. Sytuacja w jego domu obrazowała się ciekawie, bowiem jego ojciec był poganinem matka natomiast zagorzałą chrześcijanką, nie wywoływało to jednak większych sporów o przyszłość syna. W momencie kiedy kończy szkołę w tagaście i kiedy udaje mu się skompletować odpowiednią sumę na kontynuowanie nauk rozpoczyna przygodę ze szkolnictwem w Kartaginie, gdzie jednocześnie wykłada jako retoryk. W Kartaginie poznaje kobietę, obecnie jej imienia nie znamy, wiemy jednak, że była jego partnerką przez okres kilkunastu lat. Tego samego roku umiera niestety jego ojciec, a rok później na świat przychodzi syn Augustyna. Jest to jednocześnie okres, w którym Augustyn coraz bardziej gorliwie zaczyna angażować się w pracę filozoficzną oraz teologiczną. Zakłada także szkołę retoryczną w rodzinnym mieście, jednak informacja o śmierci bliżej nieznanego nam przyjaciela powoduje, że znowu powraca do Kartaginy i wiąże się z retoryką oraz jej wykładaniem. Życie Augustyna zmienia się diametralnie w momencie kiedy wraz z rodziną oraz najbliższymi wyjeżdża do jednej z podalpejskich wsi, gdzie cieszy się spokojem, odpoczywa, a przede wszystkim przygotowuje do chrztu. Na początku kolejnego roku powraca do Mediolanu i dopiero tam przyjmuje chrzest bezpośrednio z biskupich rąk. Jego rodzina oraz przyjaciele postanawiają powrócić na swoje rodzinne tereny, w podróży jednak matka Augustyna umiera z powodu ciężkiej choroby.

Wymiar twórczości

Filolodzy reprezentujący okres klasycystyczny przez bardzo długi czas nie doceniali wartości literackich dzieł, które zostały spisane przez Augustyna –nie było jednak takt tylko i wyłącznie z nim także wiele innych ojców kościoła spotkało się z takim traktowaniem, do ich pracy podchodzono bowiem nieufnie. Dzieła patrystyczne traktowane były przede wszystkim jako źródła badań teologicznych. Święty Augustyn tymczasem, który posiadał naprawdę staranne wykształcenie, zarówno w literaturze jak i kulturze bardzo konkretnie dba o formę i styl w swoich utworach, stosując powszechnie takie środki wyrazu jak powtórzenia, rymy, zróżnicowanie stylu i wiele, wiele innych tym podobnych. Przypatrując się niektórym z fragmentów jego utworów można uznać, że jak na wiek w którym żył posiadał naprawdę imponujące umiejętności formułowania zdań.

Filozofia

Pomimo tego iż Augustyn z Hippony sam siebie uważał przede wszystkim za teologa, a oprócz uznany został za ojca kościoła to jego refleksje intelektualne i myśl filozoficzne stworzyły podwaliny pod formowanie się jednych z ważniejszych ujęć filozoficznych w kościele katolickim. Twórczość Augustyna przez okres ponad siedmiu wieków należała do jednej z najbardziej wpływowych szkół myślenia filozoficznego w całym kościele. System filozoficzny, który został przez niego zaproponowany najkrócej będziemy mogli scharakteryzować jako konsekwentne przystosowanie platonizmu w formie klasycznej do treści, które zawarte są w teologicznej doktrynie chrześcijańskiej. Próby takiego przystosowania były przeprowadza już wcześniej przez innych myślicieli chrześcijaństwa, jednak to właśnie Augustynowi udało się stworzyć nowe pojęcia jeśli chodzi o teodyceę, między innymi pojęcie iluminacji, a oprócz tego wypracował spójny i przekonujący jak na tamte czasy system filozoficzny. Swoją wiedzę z zakresu filozofii Augustyn formował przede wszystkim w okresie swych młodych lat. Na jego formację zaliczyć będziemy mogli w tymże okresie życia neoplatonizm, ale nie bez znaczenia było zafascynowanie naukami takich mówców jak między innymi Cyceron, którego cechował sceptyk akademicki. W momencie kiedy przyjmuje chrzest i zdobywa kolejne tytuły kościelne punkt jego zainteresowania zaczyna przesuwać się coraz bardziej w stronę teologii, nie można mu jednak odmówić ciągłego zacięcia filozoficznego.

Teoria poznania

Teoria poznania Augustyna powstawała w oparciu o klasyczny platonizm. Augustyn między innymi kwestionował poznanie zmysłowe, lecz nie odrzucał go w stopniu całkowitym, oprócz tego nie zgadzał się z możliwością bezpośrednio zapoznania się człowieka ze światem idei i istoty Boga. Augustyn odrzuca pogląd, iż będzie można dokonać tego tylko i wyłącznie na drodze rozumowej. Do prawdy, podobnie jak w naukach Platonach, dochodzić będzie wyłącznie poprzez bezpośredni kontakt ze światem idei, co jest jednakże niemożliwe na drodze nawet tych najbardziej rzetelnych studiów naukowych, bez odpowiedniego przygotowania duchowego.

Teoria bytu

Augustyńska teoria bytu posiadała podobne przesłanki co to znana z Platona, jednak uwzględniała Boga, który rozumiany był jako osobowy byt, a oprócz tego wyciągała dalej idące konsekwencje z faktu przyjęcia wieczności i nieskończoności w świecie idei. Podobnie jak Platon, filozof zakłada świat idei, który istniał będzie całkowicie niezależnie i oddzielnie od materialnego świata, przez cały czas pozostając wiecznym, nieskończonym oraz doskonałym. Teoria hierarchii idei w przypadku Augustyna uzupełniona zostaje poprzez ukazanie Boga, który opisywany jest jako podstawowa i jedyna z istniejących z własnej mocy poprzez ideę. Wszystkie pozostałe z idei które tworzy Bóg z powodów tylko sobie wiadomych będą powodowały, że odbija się w nich jego podobieństwo. Idee te nazywał stworzeniami duchowymi, aniołami i tak dalej. Widać tutaj wyraźnie, że Augustyn cały czas myśli po platońsku, próbuje jednak przenieść nauki antycznego filozofa na religię chrześcijańską.

Augustianie

Augustianie są dosyć starym zgromadzeniem zakonnym, którego dokładna data powstania to pierwszy marzec roku 1256 w momencie kiedy miejscy miało zjednoczenie wspólnot eremickich, które żyły według reguł świętego Augustyna z Hippony. Zakon ten zaliczany jest obecnie do zakonów żebrzących – ubiorem w ich przypadku będzie czary habit z kapturem i skórzany pas. Do polski po raz pierwszy sprowadzeni zostali z terenów czeskich przez Kazimierza wielkiego w roku 1342. Samodzielna polska prowincja zakonna tego klasztoru powstała jednak dopiero w połowie wieku szesnastego.